Straßburg
26a. Munizipalstatut, lateinische Fassunga
[Vor 9. September 1539]1
Lex municipalis senatus Argentinensis de conferendis sacerdotiis
Senatus cupiens pro officio suo ecclesiae huic nostrae
Argentinensi et inde aliis quoque fidelem operam
suam impendere, quo aedificari in dies melius pos-
sint, studium suum et in eo adhibuit, quo tam am-
plum patrimonium Christi, praeclara dona fidelium
Domino in hunc usum consecrata, huic aedificationi
huius nostrae et aliarum Ecclesiarum rursus deser-
virent. Eaque de causa primum praesentationem sibi
vendicavit in eo mense, in quo ante nomine Ro-
man[orum] pontificis praebendae invadebantur, quo
cum dedecore et qua pernicie Ecclesiae et Collegio-
rum non opus est hic commemorare2. Et quas prae-
bendas in hoc mense vacare hactenus contigit, ad eas
curavit Senatus tales homines praesentari, ut nemo
non videat Senatumb in eo cum primis spectare
gloriam Dei et vera ecclesiae eius commoda
nequicquam aliud vel privatum vel publicum.
αQua in re, cum Canonici Collegiorum Senatui suo
bono exemplo praeire merito deberent, clerici lai-
cisc, speravit Senatus tamen secuturos se esse, quod,
cum non fieret, tulit legem municipalem de exami-
natione Canonica, ut nemo nisi examinatus et com-
probatus ita, ut Canones et leges requirunt, ad
ullam praebendam admitteretur. Qua in re collegiis
nihil imposuit, quam quod illis lege Dei et canonibus
atque imperatoriis constitutionibus pridem imposi-
tum est.
Cum vero in ista lege ut in caeteris edictis suis hu-
maniter magis quam severe agere vellet, inseruit ei
legi se non requirere, ut examinatio illa ad summam
α Legis municipalis requisitio.
a Textvorlage (Druck): Martini Buceri scripta Anglicana
(1577), S. 214-220.
b Druck: senatu.
c Druck: laici.
canonum et legum severitatem exigeretur, sed om-
nino paterne et quam indulgentissime fieret, quan-
tum quidem cum Christo et bona conscientia fieri
queat. Addidit se etiam ordinarias electiones, no-
minatio-|215| nes et bonorum administrationes velle
collegiis salvas esse et per hanc examinationem ne-
quaquam eripi. Hanc vero suam indulgentiam et
humanitatem Senatus animadvertit iam dudum, a
quibusdam contra suam mentem et contra quam per
Deum et canones licere possit, sinistra interpretatio-
ne torqueri et nonnullos cum in admittendis iis, qui
examinantur, tum etiam in suis nominationibus et
praesentationibus ultra id progredi, quod cum Deo
et bona conscientia fieri possit, quod Senatus veteri
nimisque inolito abusui et Canonum ignorantiae tri-
buens aliquandiu connixit.
Ne autem haec dissimulatio ad evertendam religio-
nem Canonicae examinationibus valeat, visum Se-
natui est et hac in re officium suum facere atque
collegia et ad cognitionem et ad observationem ca-
nonum accuratiorem excitare et urgere. Deditque id
negocii aliquot eruditis divinae scripturae et Cano-
num viris, ut paucis locis collectis describerent, qua-
les homines ad praebendas Ecclesiasticas admitti
debeant et intra quos fines se continere Canonica
examinatio valeat, item omnes etiam electiones, no-
minationes et praesentationes. Eum libellum offerri
Senatus collegiis et Canonicos hortari decrevit, ut et
diligenter cognoscere velint et studiose etiam obser-
vare, quae Domini praecepta de his rebus data sunt
nec sine offensa Dei et sauciata conscientia prae-
1 Zur Datierung vgl. die deutsche Fassung des Munizipal-
statuts.
2 Der Magistrat hatte 1529 beschlossen, die Vergabe der in
den päpstlichen (ungeraden) Monaten frei werdenden
Pfründen an sich zu ziehen.
290
26a. Munizipalstatut, lateinische Fassunga
[Vor 9. September 1539]1
Lex municipalis senatus Argentinensis de conferendis sacerdotiis
Senatus cupiens pro officio suo ecclesiae huic nostrae
Argentinensi et inde aliis quoque fidelem operam
suam impendere, quo aedificari in dies melius pos-
sint, studium suum et in eo adhibuit, quo tam am-
plum patrimonium Christi, praeclara dona fidelium
Domino in hunc usum consecrata, huic aedificationi
huius nostrae et aliarum Ecclesiarum rursus deser-
virent. Eaque de causa primum praesentationem sibi
vendicavit in eo mense, in quo ante nomine Ro-
man[orum] pontificis praebendae invadebantur, quo
cum dedecore et qua pernicie Ecclesiae et Collegio-
rum non opus est hic commemorare2. Et quas prae-
bendas in hoc mense vacare hactenus contigit, ad eas
curavit Senatus tales homines praesentari, ut nemo
non videat Senatumb in eo cum primis spectare
gloriam Dei et vera ecclesiae eius commoda
nequicquam aliud vel privatum vel publicum.
αQua in re, cum Canonici Collegiorum Senatui suo
bono exemplo praeire merito deberent, clerici lai-
cisc, speravit Senatus tamen secuturos se esse, quod,
cum non fieret, tulit legem municipalem de exami-
natione Canonica, ut nemo nisi examinatus et com-
probatus ita, ut Canones et leges requirunt, ad
ullam praebendam admitteretur. Qua in re collegiis
nihil imposuit, quam quod illis lege Dei et canonibus
atque imperatoriis constitutionibus pridem imposi-
tum est.
Cum vero in ista lege ut in caeteris edictis suis hu-
maniter magis quam severe agere vellet, inseruit ei
legi se non requirere, ut examinatio illa ad summam
α Legis municipalis requisitio.
a Textvorlage (Druck): Martini Buceri scripta Anglicana
(1577), S. 214-220.
b Druck: senatu.
c Druck: laici.
canonum et legum severitatem exigeretur, sed om-
nino paterne et quam indulgentissime fieret, quan-
tum quidem cum Christo et bona conscientia fieri
queat. Addidit se etiam ordinarias electiones, no-
minatio-|215| nes et bonorum administrationes velle
collegiis salvas esse et per hanc examinationem ne-
quaquam eripi. Hanc vero suam indulgentiam et
humanitatem Senatus animadvertit iam dudum, a
quibusdam contra suam mentem et contra quam per
Deum et canones licere possit, sinistra interpretatio-
ne torqueri et nonnullos cum in admittendis iis, qui
examinantur, tum etiam in suis nominationibus et
praesentationibus ultra id progredi, quod cum Deo
et bona conscientia fieri possit, quod Senatus veteri
nimisque inolito abusui et Canonum ignorantiae tri-
buens aliquandiu connixit.
Ne autem haec dissimulatio ad evertendam religio-
nem Canonicae examinationibus valeat, visum Se-
natui est et hac in re officium suum facere atque
collegia et ad cognitionem et ad observationem ca-
nonum accuratiorem excitare et urgere. Deditque id
negocii aliquot eruditis divinae scripturae et Cano-
num viris, ut paucis locis collectis describerent, qua-
les homines ad praebendas Ecclesiasticas admitti
debeant et intra quos fines se continere Canonica
examinatio valeat, item omnes etiam electiones, no-
minationes et praesentationes. Eum libellum offerri
Senatus collegiis et Canonicos hortari decrevit, ut et
diligenter cognoscere velint et studiose etiam obser-
vare, quae Domini praecepta de his rebus data sunt
nec sine offensa Dei et sauciata conscientia prae-
1 Zur Datierung vgl. die deutsche Fassung des Munizipal-
statuts.
2 Der Magistrat hatte 1529 beschlossen, die Vergabe der in
den päpstlichen (ungeraden) Monaten frei werdenden
Pfründen an sich zu ziehen.
290