Straßburg
istud ministerium proxime a vero sacerdotio neces-
sitatis et utilitatis est, diligenter restituendum est ac
ideo certos et ad id ministros assignare, ut sit ordo
eorum, qui in scholis ministrant, secundus ab ordine
Sacerdotum. Inter ministros ecclesiae et eo loco, quo
olim Diaconi et subdiaconi erant19, qui hanc quoque
functionem, cum muneribus clerici non funguntur,
procuratione eleemosynarum administrabant20. |225|
9. Es autem tui iuris et liber omni humana servitute
et potestate, ut possis te ministerio ecclesiae addi-
cere? Servos enim et alienae potestati obnoxios
Canones applicari s[acro] ministerio vetant21.
10. Es etiam ea corporis valetudine, ut s[acrum] mi-
nisterium ecclesiae, quod tibi imponetur, possis so-
lidum et gratum praestare, et liber iis morbis et
vitiis corporis, quae vel impedire te a s[acro] minis-
terio vel ingratum sanctae plebi atque maiestate
s[acri] ministerii indignum reddere queant, ut sunt
epilepsia, lepra, fluentia ulcera et huiusmodi?22
11. Es liber ab omnibus huius seculi negociis, quae
s[acrum] ministerium impediunt, ut est militia, mer-
catura, procuratione litium aut cura ulla res huius
vitae quaerendi, gubernandi vel dispensandi?
12. Si vero contigerit te mutare voluntatem et mi-
nisterio te ecclesiae tibi imposito aut plane subdu-
cere aut illud non fideliter obire, vis in te iudicio
Capituli permittere, ut, si te iudicet munere isto, ad
quod praesentaris, rursus removendum et praeben-
dam omnem adimendam, vis iudicium illud capituli
ratum habere et ab eo nunquam provocare id, quod
Canones requirunt? Iure enim reiicit Capitulum non
praestantes conditionem s[acri] ministerii, cum ad-
mitti ab eo non debent, nisi hac conditione iurata,
qua consistit fide Christi, scientia Scripturae et alia-
rum honestarum artium, dexteritate iudicii, facun-
dia oris, zelo Christi, constantia in officio, comitate
et elegantia morum, gratia et fide apud homines.
Haec de voluntate, nunc facultate s[acri] ministerii:
1. Credis firmiter universae Scripturae Dei et sym-
bolis quatuor magnorum conciliorum?23 R[esponsio]:
Credo.
2. Quae est summa totius scripturae atque doctrinae
Christianae? Respon.: Ut Christus ipse interpreta-
tus est, praedicatio poenitentiae et remissionis pec-
catorum in Christo Domino24.
3. Quae est poenitentia peccatorum in Christo?
Respo.: Dolor de peccatis propter offensam Dei cum
fiducia veniae propter Christum impetrandae et stu-
dio emendationis.
4. Quid est remissio peccatorum? Respon.: Eiusmodi
peccatorum condonatio, ut, quae peccavimus, nobis
propter Christum non imputentur ad condemnatio-
nem.
19 Subdiakonat (seit dem 12. Jh.), Diakonat und Pres-
byterat zählten zu den höheren Weihen, den ordines
maiores. Der Besitz der höheren Weihegrade war not-
wendig für die Feier der Liturgie. Vgl. LThK2 10,
Sp. 981.
20 Zu den Armendiakonen in Straßburg vgl. Winckel-
mann, Fürsorgewesen 1, S. 92f.
21 Die Unfreiheit war seit dem 4. Jh. ein Weihehindernis,
5. Quid est peccatum? Responsio: Quicquid in nobis
adversatur legi Dei.
6. Quot sunt genera peccatorum? Responsio: Duo,
originale et actuale.
7. Quid ergo sentis de originali peccato? R.: Esse
innatam repugnantiam adversus legem Dei.
8. Tolliturne haec in Baptismate? R.: Reatus eius
tollitur, ne imputetur ad condemnationem. Haeret
autem ipsa per omnem vitam spiritu Christi perpe-
tuo reprimenda, sed in futuro demum plane abolen-
da.
9. Interim ergo nullo nos reatu tenet? R.: Nullo, si-
quidem ei non assentiamur, sed constanter eam sem-
per reprimamus, illa nobis propter Christum non
imputatur. Sed fidei cedamus, novus reatus contra-
von dem die Kirche jedoch dispensieren konnte (s. CIC
X 1, 18, 1 = CIC, ed. Friedberg 2, Sp. 141-143).
22 Vgl CIC X 3, 50 (= CIC, ed. Friedberg 2,
Sp. 657-660).
23 Gemeint sind die Konzilien von Nicäa I. (325), Kon-
stantinopel I. (381), Ephesus (431) und Chalcedon
(451).
24 Vgl. Lk 24,47.
304
istud ministerium proxime a vero sacerdotio neces-
sitatis et utilitatis est, diligenter restituendum est ac
ideo certos et ad id ministros assignare, ut sit ordo
eorum, qui in scholis ministrant, secundus ab ordine
Sacerdotum. Inter ministros ecclesiae et eo loco, quo
olim Diaconi et subdiaconi erant19, qui hanc quoque
functionem, cum muneribus clerici non funguntur,
procuratione eleemosynarum administrabant20. |225|
9. Es autem tui iuris et liber omni humana servitute
et potestate, ut possis te ministerio ecclesiae addi-
cere? Servos enim et alienae potestati obnoxios
Canones applicari s[acro] ministerio vetant21.
10. Es etiam ea corporis valetudine, ut s[acrum] mi-
nisterium ecclesiae, quod tibi imponetur, possis so-
lidum et gratum praestare, et liber iis morbis et
vitiis corporis, quae vel impedire te a s[acro] minis-
terio vel ingratum sanctae plebi atque maiestate
s[acri] ministerii indignum reddere queant, ut sunt
epilepsia, lepra, fluentia ulcera et huiusmodi?22
11. Es liber ab omnibus huius seculi negociis, quae
s[acrum] ministerium impediunt, ut est militia, mer-
catura, procuratione litium aut cura ulla res huius
vitae quaerendi, gubernandi vel dispensandi?
12. Si vero contigerit te mutare voluntatem et mi-
nisterio te ecclesiae tibi imposito aut plane subdu-
cere aut illud non fideliter obire, vis in te iudicio
Capituli permittere, ut, si te iudicet munere isto, ad
quod praesentaris, rursus removendum et praeben-
dam omnem adimendam, vis iudicium illud capituli
ratum habere et ab eo nunquam provocare id, quod
Canones requirunt? Iure enim reiicit Capitulum non
praestantes conditionem s[acri] ministerii, cum ad-
mitti ab eo non debent, nisi hac conditione iurata,
qua consistit fide Christi, scientia Scripturae et alia-
rum honestarum artium, dexteritate iudicii, facun-
dia oris, zelo Christi, constantia in officio, comitate
et elegantia morum, gratia et fide apud homines.
Haec de voluntate, nunc facultate s[acri] ministerii:
1. Credis firmiter universae Scripturae Dei et sym-
bolis quatuor magnorum conciliorum?23 R[esponsio]:
Credo.
2. Quae est summa totius scripturae atque doctrinae
Christianae? Respon.: Ut Christus ipse interpreta-
tus est, praedicatio poenitentiae et remissionis pec-
catorum in Christo Domino24.
3. Quae est poenitentia peccatorum in Christo?
Respo.: Dolor de peccatis propter offensam Dei cum
fiducia veniae propter Christum impetrandae et stu-
dio emendationis.
4. Quid est remissio peccatorum? Respon.: Eiusmodi
peccatorum condonatio, ut, quae peccavimus, nobis
propter Christum non imputentur ad condemnatio-
nem.
19 Subdiakonat (seit dem 12. Jh.), Diakonat und Pres-
byterat zählten zu den höheren Weihen, den ordines
maiores. Der Besitz der höheren Weihegrade war not-
wendig für die Feier der Liturgie. Vgl. LThK2 10,
Sp. 981.
20 Zu den Armendiakonen in Straßburg vgl. Winckel-
mann, Fürsorgewesen 1, S. 92f.
21 Die Unfreiheit war seit dem 4. Jh. ein Weihehindernis,
5. Quid est peccatum? Responsio: Quicquid in nobis
adversatur legi Dei.
6. Quot sunt genera peccatorum? Responsio: Duo,
originale et actuale.
7. Quid ergo sentis de originali peccato? R.: Esse
innatam repugnantiam adversus legem Dei.
8. Tolliturne haec in Baptismate? R.: Reatus eius
tollitur, ne imputetur ad condemnationem. Haeret
autem ipsa per omnem vitam spiritu Christi perpe-
tuo reprimenda, sed in futuro demum plane abolen-
da.
9. Interim ergo nullo nos reatu tenet? R.: Nullo, si-
quidem ei non assentiamur, sed constanter eam sem-
per reprimamus, illa nobis propter Christum non
imputatur. Sed fidei cedamus, novus reatus contra-
von dem die Kirche jedoch dispensieren konnte (s. CIC
X 1, 18, 1 = CIC, ed. Friedberg 2, Sp. 141-143).
22 Vgl CIC X 3, 50 (= CIC, ed. Friedberg 2,
Sp. 657-660).
23 Gemeint sind die Konzilien von Nicäa I. (325), Kon-
stantinopel I. (381), Ephesus (431) und Chalcedon
(451).
24 Vgl. Lk 24,47.
304