Evangelische Kirchenordnungen des XVI. Jahrhunderts

27a. Examensordnung, lateinische Fassung

hitur, singulari poenitentia et remissione in Christo
delendus.
10. Potestne a nobis caveri, ne huic malo aliquando
assentiamur? R.: Dum non est perfecta nostri rege-
neratio, non potest.
11. Unde hoc tibi constat? R.: Quia Dominus omnes
sanctos iussit quotidie orare: Remitte nobis debita
nostra25. Et testatur David neminem hic viventem
iustificari in conspectu Dei26. |226|
12. Ergo legi Dei hic nemo satisfacit? Respon.: Prae-
ter Christum nemo, quia nemo sine peccato est, hoc
est legis transgressione, non solum originali et in-
nata, sed etiam actuali et quam homines ipsi
quotidie admittunt.
13. Quod actuale dicitur? Resp.: Quicquid homines
adversus legem Dei scientes et volentes cogitant,
dicunt aut faciunt.
14. Quotuplex hoc est? Respon.: Duplex, aliud re-
missibile, aliud irremissibile.
15. Quod est peccatum irremissibile? Respon.: Cuius
veniam homines non orant a Deo per Christum cor-
de poenitentes et fideli.
16. Estne aliquod genus peccati, cui Dominus per se
remissionem negavit? R.: Est convicium dicere Spi-
ritui sancto27.
17. Quando illud sit? R.: Cum homo per spiritum
Dei de veritate Dei satis edoctus est verbis vel etiam
miraculis aut rei ipsius evidentia et tamen contra
propriam conscientiam, quae sunt spiritus Dei, spi-
ritui malo adscribit.
18. Quae sunt igitur peccata remissibilia? Respon.:
Quorumcunque remissionem vere poenitente et cre-
dente in Christum animo a Deo per Christum ora-
verimus. Nam non vult mortem peccatoris, sed ut
convertatur et vivat28.
19. Quo igitur nititur fiducia Salutis nostrae? R.:
Sola misericordia Dei gratuita, quod ad nos attinet,
et satisfactione ac merito Christi.
20. Potestne ista fiducia salutis de misericordia Dei
et Christi merito a nobis ipsis concipi? Respon.:
Non. Est enim donum et opus Spiritus sancti.
25 Mt 6,12.
26 Vgl. Ps 143,2 (142,2 Vulg.).
27 Vgl. Mk 3,29par.
28 Vgl. Ez 33,11.

21. Quomodo ergo in nobis efficitur? Respon.: Prae-
dicatione Evangelii et illuminatione mentis, ut
Evangelio veram et vivam fidem accommodemus.
22. Quae est ista vera vivaque fides? R.: Quo illu-
minati Spiritu sancto Evangelio ita certe ac indu-
bitanter credimus, ut mente simul innovati etiam
vivere Deo studeamus.
23. Quam fidem habent evangelio, qui tempore ten-
tationis recedunt aut sinunt semen Dei apud se curis
aut deliciis huius vitae extingui? Res.: Fidem tem-
porariam, quae cum mentem non plene movet, cedit
cupiditatibus et erroribus carnis.
24. Potestne vera vivaque fides esse sine bonis ope-
ribus? R.: Non potest. Quare? R.: Hac fide fit homo
arbor bona et figmentum Dei ad bona opera condi-
tum. Iam bona arbor non potest malos fructus
gignere29 nec ociosum esse Dei figmentum ad bona
opera conditum.
25. Potestne homo semel in gratiam Dei admissus et
cognitione Dei donatus suis viribus bene operari
absque singulari actu et impulsu Spiritus sancti? R.:
Non. Semper enim opus est, ut Deus ipse in nobis et
velle et operari, quod bonum est, efficiat30.
26. Quo igitur ordine bona opera in nobis et per nos
efficiuntur? R.: Fide Evangelii extitit certa in nobis
de Dei in nos sempiterna charitate et vita aeterna in
Christo donata fiducia, ex qua accenditur in nobis
vera Dei charitas, qua consentientes Deo et gloriae
eius cupidi legem quoque eius amare incipimus et
studiose sectari.
27. Liberone arbitrio an minus? R.: Libero, quia non
coacto. Nam efficit Deus in nobis velle et ope-
rari31, verum igitur ultroneum et quod propria et
libera voluntate suscipitur.
28. Quae sunt bona opera? R.: Quae ex fide certa
verbi Dei suscepta sunt bonis hominibus ad gloriam
Dei in Christo. |227|
29. Non igitur numeranda in bonis operibus sunt,
quaecunque homo ad gloriam Dei susceperit? R.: Ad
gloriam Dei non facit, nisi quod eius iussu suscipi-
tur. Deum enim inhonorat, qui alium quam ipse
29 Vgl. Mt 7,18 und Lk 6,43.
30 Vgl. Phil 2,13.
31 Vgl. Phil 2,13.

305