DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.30661#0501
49. Bekenntniserklärung der Straßburger Geistlichen
Bibite ex eo omnes. Hic enim est meus sanguis35, eo
quod illius sanguinis in poculo cum vino (quod est
sanguis Christi) exhibeatur et ex eodem bibatur ore-
que carnali seu corporali hauriatur, ut phrasis sit
partim υπαλλακτικη seu μενωνυμικα continentis et
contenti, ut in |33r| proximis locis, partim † επαλ-
λογειδης†36, quae speciem et similitudinem habet
verae metonymiae, cum non sit vera, ut in his verbis
Christi: Hoc est corpus meum, hic calix est sanguis
meus, cum physica et localis nulla sit connectio ima-
ginanda, sed speciem dumtaxat habens metonymiae
vel synechdoches, quae loquendi figura nominatur
inusitata et theologica.
Ex quo consequitur idem corpus tam a dignis ac cre-
dentibus quam ab indignis atque infidelibus ore su-
mi, ut enim sacramentorum integritas et veritas non
pendet a dignitate vel indignitate, vi aut impotentia
ministri37. Nullam enim is causam habet efficiendi
sa- |33v| cramenta, sed minister dumtaxat est, per
quem Christus praesens invisibilis tamen velut per
organum vescentibus omnibus in coena sese exhibet
manducandum, ut in prima coena, licet discumberet
visibiliter, suum tamen corpus et sanguinem dispen-
savit invisibiliter. Ita nec a fide vel infidelitate, pie-
tate vel impietate, dignitate vel indignitate sumen-
tis pendet sacramenti huius vis, natura, perfectio
atque integritas, sed a sola veritate et omnipotentia
instituentis, ab ipsa ordinatione verboque divino,
quo solo constat mysteriorum veritas.
Ex quo etiam sequitur, qualis hic cibus in hoc sacro
convivio praebeatur, qualis assumatur. Quae enim
videntur panis et vinum, corruptioni obnoxia sunt;
quae non videntur, |34r| sed creduntur adesse et sumi
ore carnali modo arcano et rationi humanae abscon-
dito, sunt corpus et sanguis Christi regnantis in coe-
j Hs.: carnem.
k Hs.: retinebunt.
35 Mt 26,27-28.
36 Das Wort ließ sich nicht nachweisen. Möglicherweise ist
hier επαλλακτικη zu konjizieren.
37 Vgl. Bucer, Deutsche Schriften 6,1 (Wittenberger
Konkordie), S. 122: nec pendere ex dignitate ministri aut
sumentis; BSLK (Großer Katechismus), S. 710f. Siehe
lo, sedentis ad dexteram patris omnipotentis38, qui
ubique est, ubi Christi regnum est, eamque ob cau-
sam etiam in ecclesia, quae in terris est39, in qua
regnum Dei est. Domus enim Dei est, in qua Deus
Pater, Filius et S [piritus] Sanctus habitat, quam do-
mum numquam deserit. Cibus igitur est spiritualis,
quia coelestis. Corpus enim Christi est spirituale,
sicut et nostra erunt spiritualia40 et tamen vera,
quia ossa et carnesj sunt et in aeternum retinebun-
turk. Sed tamen, ut evangelii praedicatio est quibus-
dam scilicet credentibus odor vitae ad vitam, qui-
busdam autem scilicet infidelibus odor mortis ad
mortem41, |34v| ita hic cibus aliis est cibus salutaris
dignis scilicet, h. e. poenitentibus et fidelibus. Alia
enim huius cibi a caeteris est natura. Nam qui cor-
ruptioni sunt obnoxii, in nostram transeunt et com-
mutantur naturam. Qui vero αφθαρτοι και αμετα-
βλητοι, qui corrumpi, digeri et mutari non solent in
corporis nutrimentum ut Christi caro et sanguis (ei
enim non dominatur amplius mors et corruptio), eo-
rum ciborum illa est vis et facultas, ut vescentes,
aut in se quasi commutent spiritualesque efficiant
homines, si credant his verbis: Quod pro nobis tra-
ditur, quod pro nobis effunditur in remissionem pec-
catorum42, aut iisdem sit non sua quidem natura,
sed culpa indigne sumentis corpus et sanguinem
Domini |35r| perniciosus. Quia isti, qui se non pro-
barunt, non diiudicarunt, imo ne corpus Christi a
reliquis cibis, qui sunt ventris, non discreverunt,
accersunt sibi iudicium et condemnationem iusti
iudicis, quem non ut servatorem intra se receperunt,
nisi poenitentiam tam atrocis admissi facinoris ege-
rint43.
Ex his itaque intelligi potest, quid de alterius partis
aut speciei substantia et natura sentiam: Videlicet
poculum, quod accepit Dominus et minister, in
dagegen Gründtlicher bericht vom heiligen Abendmal,
Bl. 26v.
38 Vgl. Ps 110,1; Mk 14,62par und das Symbolum Aposto-
licum.
39 Vgl. August. Enchirid. ad Laur. 64, 2 (PL 40, Sp. 262).
40 Vgl. 1Kor 15,42-49.
41 2Kor 2,16.
42 Spendeworte beim Abendmahl (s. Mt 26,28).
43 Vgl. 1Kor 11,27-29.
485
Bibite ex eo omnes. Hic enim est meus sanguis35, eo
quod illius sanguinis in poculo cum vino (quod est
sanguis Christi) exhibeatur et ex eodem bibatur ore-
que carnali seu corporali hauriatur, ut phrasis sit
partim υπαλλακτικη seu μενωνυμικα continentis et
contenti, ut in |33r| proximis locis, partim † επαλ-
λογειδης†36, quae speciem et similitudinem habet
verae metonymiae, cum non sit vera, ut in his verbis
Christi: Hoc est corpus meum, hic calix est sanguis
meus, cum physica et localis nulla sit connectio ima-
ginanda, sed speciem dumtaxat habens metonymiae
vel synechdoches, quae loquendi figura nominatur
inusitata et theologica.
Ex quo consequitur idem corpus tam a dignis ac cre-
dentibus quam ab indignis atque infidelibus ore su-
mi, ut enim sacramentorum integritas et veritas non
pendet a dignitate vel indignitate, vi aut impotentia
ministri37. Nullam enim is causam habet efficiendi
sa- |33v| cramenta, sed minister dumtaxat est, per
quem Christus praesens invisibilis tamen velut per
organum vescentibus omnibus in coena sese exhibet
manducandum, ut in prima coena, licet discumberet
visibiliter, suum tamen corpus et sanguinem dispen-
savit invisibiliter. Ita nec a fide vel infidelitate, pie-
tate vel impietate, dignitate vel indignitate sumen-
tis pendet sacramenti huius vis, natura, perfectio
atque integritas, sed a sola veritate et omnipotentia
instituentis, ab ipsa ordinatione verboque divino,
quo solo constat mysteriorum veritas.
Ex quo etiam sequitur, qualis hic cibus in hoc sacro
convivio praebeatur, qualis assumatur. Quae enim
videntur panis et vinum, corruptioni obnoxia sunt;
quae non videntur, |34r| sed creduntur adesse et sumi
ore carnali modo arcano et rationi humanae abscon-
dito, sunt corpus et sanguis Christi regnantis in coe-
j Hs.: carnem.
k Hs.: retinebunt.
35 Mt 26,27-28.
36 Das Wort ließ sich nicht nachweisen. Möglicherweise ist
hier επαλλακτικη zu konjizieren.
37 Vgl. Bucer, Deutsche Schriften 6,1 (Wittenberger
Konkordie), S. 122: nec pendere ex dignitate ministri aut
sumentis; BSLK (Großer Katechismus), S. 710f. Siehe
lo, sedentis ad dexteram patris omnipotentis38, qui
ubique est, ubi Christi regnum est, eamque ob cau-
sam etiam in ecclesia, quae in terris est39, in qua
regnum Dei est. Domus enim Dei est, in qua Deus
Pater, Filius et S [piritus] Sanctus habitat, quam do-
mum numquam deserit. Cibus igitur est spiritualis,
quia coelestis. Corpus enim Christi est spirituale,
sicut et nostra erunt spiritualia40 et tamen vera,
quia ossa et carnesj sunt et in aeternum retinebun-
turk. Sed tamen, ut evangelii praedicatio est quibus-
dam scilicet credentibus odor vitae ad vitam, qui-
busdam autem scilicet infidelibus odor mortis ad
mortem41, |34v| ita hic cibus aliis est cibus salutaris
dignis scilicet, h. e. poenitentibus et fidelibus. Alia
enim huius cibi a caeteris est natura. Nam qui cor-
ruptioni sunt obnoxii, in nostram transeunt et com-
mutantur naturam. Qui vero αφθαρτοι και αμετα-
βλητοι, qui corrumpi, digeri et mutari non solent in
corporis nutrimentum ut Christi caro et sanguis (ei
enim non dominatur amplius mors et corruptio), eo-
rum ciborum illa est vis et facultas, ut vescentes,
aut in se quasi commutent spiritualesque efficiant
homines, si credant his verbis: Quod pro nobis tra-
ditur, quod pro nobis effunditur in remissionem pec-
catorum42, aut iisdem sit non sua quidem natura,
sed culpa indigne sumentis corpus et sanguinem
Domini |35r| perniciosus. Quia isti, qui se non pro-
barunt, non diiudicarunt, imo ne corpus Christi a
reliquis cibis, qui sunt ventris, non discreverunt,
accersunt sibi iudicium et condemnationem iusti
iudicis, quem non ut servatorem intra se receperunt,
nisi poenitentiam tam atrocis admissi facinoris ege-
rint43.
Ex his itaque intelligi potest, quid de alterius partis
aut speciei substantia et natura sentiam: Videlicet
poculum, quod accepit Dominus et minister, in
dagegen Gründtlicher bericht vom heiligen Abendmal,
Bl. 26v.
38 Vgl. Ps 110,1; Mk 14,62par und das Symbolum Aposto-
licum.
39 Vgl. August. Enchirid. ad Laur. 64, 2 (PL 40, Sp. 262).
40 Vgl. 1Kor 15,42-49.
41 2Kor 2,16.
42 Spendeworte beim Abendmahl (s. Mt 26,28).
43 Vgl. 1Kor 11,27-29.
485